การกลายพันธุ์ (Mutation) ของลีลาวดีนั้น คือ การกลายพันธุ์ทางธรรมชาติ โดยอาจเป็นการเปลี่ยนแปลงสีของดอก สีของใบ รูปทรงดอก รูปทรงใบ ลวดลายของดอก ความสูงของลำต้น ซึ่งการกลายพันธุ์ต่างๆเหล่านี้อาจพบได้จากการเพาะเมล็ดต้นลีลาวดี ซึ่งต้นใหม่ที่งอกออกมาสามารถกลายพันธุ์ไปจากสายพันธุ์เดิมได้ ส่วนใหญ่แล้วการกลายพันธุ์ของลีลาวดีนั้นมักจะได้สายพันธุ์ที่มีความสวยงามน้อยกว่าต้นแม่พันธุ์ หากแต่จะมีส่วนหนึ่งที่สามารถกลายพันธุ์แล้วได้สายพันธุ์ใหม่ที่มีลักษณะสวยแปลกตา โดดเด่นกว่าต้นแม่พันธุ์ ยกตัวอย่าง เช่น ไม้ของสวน สายพันธุ์ Madam Dwarf White Jampaka เป็นลีลาวดีที่ได้จากการกลายพันธุ์ของสายพันธุ์แคระสิงคโปร์พิงค์ ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงทั้งสีของดอก ขนาดช่อดอก ความสูงของฟอร์มต้น เป็นไม้กลายพันธุ์ที่มีดอกสีขาวสะอาดตา ดอกมีลักษณะกึ่งแคระ กลีบดอกเรียวยาว ไส้ดอกสีส้มอมเหลือง เป็นไม้กึ่งคอมแพค แตกต่างจากแม่พันธุ์เป็นไม้คอมแพค ไม้สายพันธุ์ใหม่ของสวนมาดามมาจาก 2 ส่วน ส่วนหนึ่งได้จากความตั้งใจในการผสมพันธุ์ เช่น Madam Cream Silk ซึ่งเป็นลูกผสมของสายพันธุ์พารามิโนกับลีลาวดีรูปทรงดอกในลักษณะถ้วย และอีกส่วนหนึ่งได้จากการกลายพันธุ์ของลีลาวดี หากท่านต้องการได้สายพันธุ์ใหม่ๆของลีลาวดี แต่ยังไม่รู้วิธีการและยังขาดประสบการณ์ในการผสมพันธุ์ การเพาะเมล็ดและรอคอย รอลุ้น เป็นอีกวิธีการเพื่อให้ได้ลีลาวดีสายพันธุ์ใหม่ๆ เป็นเรื่องที่น่าทดลองทำ เพราะท่านอาจได้ลีลาวดีสายพันธุ์ใหม่ๆที่งดงามมาเชยชม
บทความโดย พรพิไล นาคแนวดี